طب آیورودیک

معرفی آیورودا

آیورودا یک سیستم طبیعی شفابخش علمی است که بیش از ۵٫۰۰۰ سال پیش در هند آغاز شده است. کلمه ” آیورودا ” متعلق به زبان باستانی مردم هند یا همان زبان سانسکریت است که به معنی ” دانش زندگی ” است ( آیور به معنای زندگی است، در حالی که ودا به معنای علم یا دانش است ). امروزه طب آیورودا در هند مدرن به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد و در حال حاضر همچنین نفوذ خود را در سراسر جهان گسترش می دهد.

تیپ های بدنی آیورودا

در آیورودا سه دوشا یا تیپ بدنی اصلی داریم : واتا، پیتا و کافا. دوشاها مطابق با انواع مختلف بدن، گرایشان، صفات شخصیتی و نیازهای غذایی دسته بندی می شوند.

هر دوشا از پنج عنصر اساسی تشکیل شده است: اتر، هوا، آتش، آب و زمین. هر فرد یک ترکیب منحصر بفرد از سه دوشاست که ویژگی های فیزیکی و روانی او را تعیین می کنند. هدف از تمرینات آیورودا، از جمله رژیم غذایی آیورودا، جلوگیری از عدم تعادل در دوشاها است. عدم تعادل می تواند به دلیل ترکیبی از شیوه زندگی ناسالم، کمبود مواد مغذی، فعالیت بدنی بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم، استرس مزمن، نوسانات فصلی و قرار گرفتن در معرض سموم باشد.

در ادامه مرور کلی بر هر دوشا و ویژگی های منحصر بفرد آن می کنیم :

واتا ( Vata ) :

بدن لاغر ، سبک با استخوان های کوچک

به راحتی چاق نمی شود و به سختی غذا را هضم می کند.

به عنوان فردی خلاق، ذهن باز، کنجکاو و پرانرژی شناخته شده اما همچنین ترس، استرس و در برخی مواقع پراکندگی مغز دارد.

انرژی واتا نقش مهمی در عملکرد های اساسی دارد ؛ از جمله پویایی، جنب و جوش، گردش خون و تنفس.

واتاها مستعد مشکلات روحی از جمله ترس، غم، مشکلات سلامتی مانند اختلالات عصبی، بی خوابی، آرتریت و بیماری قلبی هستند.

پیتا ( Pitta ) :

بدن متوسط، ورزشکار و تطبیق پذیر از لحاظ وزن یا عضله

پیتاها باهوش هستند، به سختی تلاش می کنند و جاه طلبی و رقابت را دوست دارند.

برخی مواقع عصبانی و پرخاشگر هستند.

انرژی پیتا نقش مهمی در عملکرد متابولیک، هضم، جذب مواد مغذی و دمای بدن دارد.

پیتاها در مقابل مشکلاتی نظیر کار بیش از حد، فشار خون بالا، مشکلات قلبی، بیماری های عفونی و شرایط گوارشی آسیب پذیر هستند.

کافا ( Kapha ) :

با افزایش وزن مبارزه می کند.

ساختمان بدنی بزرگ، محکم و پرقدرت دارد.

به عنوان فردی عاشق، بخشنده و حامی شناخته شده است اما تنبل، سست، حسود و برخی مواقع غمگین نیز می باشد.

انرژی کافا نقش مهمی در استراحت، تغذیه، آرامش، مراقبت از دیگران، تولید مثل و ایجاد سیستم ایمنی قوی دارد.

مشکلات سلامتی که کافاها ممکن است با آنها مواجه شوند، عبارتند از : دیابت، سرطان، چاقی، احتباس مایعات و بیماری های تنفسی.

طبقه بندی غذاها در طب آیورودایی

– مطلب مهم در طب آیورودایی، طبقه بندی غذاها بر اساس ذائقه و دیگر خصوصیات درونی فرد و سپس استفاده از آن اطلاعات برای تنظیم یک رژیم مناسب برای هر دوشا است.

– مدارس طب آیورودایی اغلب داروشناسی و آشپزی را در یک دوره آموزش می‌دهند.

– اعم از این که یک غذا شیرین، ترش، پرنمک، پرادویه، تلخ و یا گس، سنگین یا سبک، جامد یا مایع، خشک یا روغنی باشد و یا توانایی تولید گرما یا سرما را داشته باشد همه این موارد سلامتی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

– عامل تغییر شکل غذا در مرحله‌ای از هضم وجود دارد، برای مثال تبدیل شیرین به تند، همان طور که در مورد عسل اتفاق می‌افتد.

– عسل در زمان مصرف شیرین است، ولی در مرحله‌ای از فرایند در بدن تند (پر ادویه) می‌شود و از نظر سلامت تأثیر غذاهای شیرین را نخواهد داشت.

– اثر دارویی یک وعده غذایی می‌تواند با اضافه یا کم کردن یک چاشنی یا گیاه تغییر کند. روش آیوردایی تغذیه، مشاهده واکنش غذاهای مختلف در هر بیمار می‌باشد.

– طب آیورودایی در درمان بیماری‌های متابولیکی و مرتبط با استرس یا بیماری‌های مزمن، کاهش اثرات زیان بار جراحی و درمان‌های تضعیف کننده مانند شیمی‌درمانی بسیار مؤثر است.

– بسیاری از داروهای گیاهی آیورودایی از نظر بالینی آزمایش شده و به عنوان درمان بسیاری از بیماری‌ها ثبت شده‌اند.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که گیاه گاگول (guggul) و عصاره درخت (Mukul myrrh) سطح کلسترول را پایین می‌آورد. برای مثال در مطالعه ای، ۴۰ بیمار با کلسترول بالا به  مدت ۱۶ هفته این گیاه را مصرف کردند. بعد از این دوره، سطح کلسترول سرم تا ۲۱%، تری گلسیرید تا ۲۷% کاهش و سطح HDL کلسترول ۳۵% افزایش یافت. همچنین کاهشی در سطح LDL مشاهده شد. گاگول خاصیت ضد انعقادی دارد و از اکسیداسیون LDL کلسترول جلوگیری می‌کند.

منابع :